بارنامه زمینی در حمل و نقل کالا چیست؟
قبل از هر چیزی باید درک درستی از بارنامه و نقش آن داشته باشید. به طور کلی بارنامه به یک سند گفته می شود که توسط شرکت باربری صادره شده و شخصی که مسئولیت انتقال بار به مقصد بر عهده دارد، بارنامه را نیز به همراه دارد. در سند بارنامه مشخص می شود که یک بار مشخص از یک مبدأ مشخص برای رسیدن به یک مقصد مشخص در حال جا به جایی می باشد.
بارنامه زمینی
بارنامه زمینی (Land Waybill) یک سند یا فرم مورد استفاده در حمل و نقل بارها به وسیله خودروها یا وسایل نقلیه زمینی است. این سند به عنوان یک نوع مدرک حمل و نقل برای ثبت و اطلاع‌رسانی در مورد بار و محموله‌هایی که از یک مکان به مقصد دیگر انتقال می‌یابند، استفاده می‌شود. بارنامه زمینی معمولاً توسط صاحب بار، اپراتور حمل و نقل، یا راننده وسیله نقلیه اصلی درخواست حمل بار را ایجاد و پر می‌کند.
مهمترین اطلاعات و مواردی که در یک بارنامه زمینی درج می‌شوند، عبارتند از:
- اطلاعات صاحب بار: نام و نشانی فرستنده (فرد یا شرکتی که بار را ارسال می‌کند) و گیرنده (فرد یا شرکتی که بار را دریافت می‌کند).
- توضیحات بار: شرح دقیقی از بار، تعداد و نوع بسته‌ها، وزن، ابعاد، و خصوصیات دیگر.
- مسیر حمل: شروع و پایان مسیر حمل و نقل، ایستگاه‌ها و مراکز توقف، و مسافت تقریبی مسیر.
- اطلاعات وسیله نقلیه: نام و شماره شناسایی وسیله نقلیه (مانند شماره پلاک) و اطلاعات راننده.
- شرایط تحویل: تاریخ و زمان تحویل بار، امضاء‌ها و تصاویر مربوط به تحویل بار.
- هزینه‌ها: هزینه‌های حمل بار و ترتیبات مالی مرتبط با حمل و تحویل.
بارنامه زمینی به عنوان یک سند قانونی نیز عمل می‌کند و معمولاً به عنوان مدرکی برای ارائه به مقامات حکومتی و نیز برای درک اطلاعات در مورد حمل و نقل بار استفاده می‌شود.
بارنامه سی ام آر چیست؟
بارنامه سی ام آر (CMR Waybill) یک سند حمل و نقل بین‌المللی است که برای ثبت و تنظیم جزئیات حمل و نقل بین کشورها در اروپا و بسیاری از کشورهای دیگر به کار می‌رود. CMR به اختصار از “Convention Relative au Contrat de Transport International de Marchandises par Route” (معاهده مربوط به قرارداد حمل و نقل بین‌المللی کالاها به وسیله جاده) گرفته شده است.
بارنامه CMR یک سند حقوقی است و معمولاً توسط رانندگان یا شرکت‌های حمل و نقل برای ثبت جزئیات حمل و نقل بین‌المللی کالاها از یک کشور به کشور دیگر استفاده می‌شود. این سند اطلاعاتی مانند نام و آدرس فرستنده و گیرنده بار، توضیحات دقیق بار، تاریخ و محل بارگیری و تخلیه، شرایط تحویل، و شرایط پرداخت را در بر می‌گیرد.
یکی از ویژگی‌های مهم CMR این است که این سند معمولاً در چند نسخه چاپ می‌شود، به طوری که هر نسخه توسط ارائه‌دهنده (راننده یا شرکت حمل و نقل)، فرستنده، و گیرنده بار امضا می‌شود. این امضاها به عنوان اثبات توافق بر روی جزئیات حمل و نقل و شرایط تحویل بار عمل می‌کنند.
بارنامه CMR یکی از وسایل اصلی در حمل و نقل بین‌المللی کالاها به وسیله جاده در اروپا و کشورهایی که به این کنوانسیون پیوسته‌اند، می‌باشد و به عنوان یک سند حقوقی حمل و نقل در دادگاه‌ها و ترتیبات قانونی مورد تائید استفاده می‌شود.
کارنه تیر چیست؟
کارنه تیر (TIR Carnet) یک مدرک بین‌المللی است که برای تسهیل حمل و نقل بین‌المللی کالاها از طریق جاده بین کشورها استفاده می‌شود. این مدرک به عنوان TIR (Transports Internationaux Routiers) نیز شناخته می‌شود و توسط موسسه بین‌المللی حمل و نقل جاده‌ای (IRU) تنظیم و نظارت می‌شود. هدف اصلی TIR Carnet، تسهیل حرکت کالاها از یک کشور به کشور دیگر در حداقل زمان و با کمترین مشکلات گمراهی و مسائل مرتبط با گمراهی است.
مهمترین ویژگی‌های بارنامه کارنه تیر شامل موارد زیر می‌شود:
- حمل و نقل بین‌المللی: TIR Carnet مختص حمل و نقل بین‌المللی کالاها از طریق جاده است و به کمک آن می‌توان کالاها را به سراسر جهان انتقال داد.
- سادگی و تسهیل: با استفاده از بارنامه کارنه تیر، رانندگان و شرکت‌های حمل و نقل می‌توانند بدون نیاز به انتظار در مرزها و ترتیبات مرتبط با گمراهی، به سرعت کالاها را از کشوری به کشور دیگر انتقال دهند.
- حفاظت و تضمین: مرزهای عبوری و مسیرهای حمل و نقل تحت مراقبت و نظارت مشترک کشورهای عضو تیر می‌باشد، و از این رو امنیت و تضمین ارسالی کالاها تا مقصد تا حد بسیار زیادی افزایش می‌یابد.
- نماینده کارنه: هر کارنه تیر به یک نماینده کارنه در کشور مبدأ و مقصد نیاز دارد که وظیفه اصلی آن ایجاد و مدیریت بارنامه و تضمین مالی را بر عهده دارد.
- الزامات بین‌المللی: برای استفاده از بارنامه کارنه تیر، کشورها باید به توافقنامه تیر پیوسته باشند و الزامات بین‌المللی ارائه شده در این توافقنامه را رعایت کنند.
بارنامه کارنه تیر به عنوان یکی از موثرترین و توسعه‌یافته‌ترین وسایل برای حمل و نقل بین‌المللی کالاها به وسیله جاده شناخته می‌شود و به تجارت جهانی کمک می‌کند تا به صورت روان‌تر و کارآمدتر انجام شود
اطلاعات موجود در بارنامه زمینی
یکسری فرم ها در بارنامه وجود دارد که باید پر شده و توسط افرادی همانند فرستنده ی بار امضاء شود. اطلاعاتی که در یک بارنامه زمینی وجود دارند عبارت اند از:
- مشخص شدن نام و نام خانوادگی فردی که فرستنده ی بار است.
- مشخصات کامل فردی که وظیفه ی حمل بار را برعهده دارد یا همان حمل کننده ی بار
- مشخصلات کامل اعم از نام و نشانی کامل فرد گیرنده ی محموله
- تاریخ صدور بارنامه
- تاریخ حمل بار توسط فرد مسؤل بار
- مشخص نمودن تاریخ بارگیری کالا
- مشخص نمودن تاریخ بارگیری در مقصد
- مشخص نمودن دقیق وزن کالا به صورت خالص و ناخالص
- هزینه هایی که ب در قسمت گمرک پرداخت شده است.
- هزینه هایی که برای حمل و نقل پرداخت شده و …
- مشخصات کامل کالا از جمله ابعاد کالا، تعادا کالای موجود، چگونگی بسته بندی و …
- اسناد ضمیمه شده
مهم ترین مراحل گردش یک بارنامه ی زمینی از مرحله ی صدور تا مرحله ی ترخیص شدن کالا
هر کدام از مراحل گفته شده در این قسمت باید به صورت دقیق انجام شود، تا یک بار به بهترین شکل ممکن از مبدأ به مقصد انتقال پیدا کند.
- بارنامه باید توسط متصدی حمل به صورت کامل صادر شود.
- بارنامه توسط متصدی حمل باید به فروشنده تحویل داده شود.
- فروشنده پس از دریافت بارنامه از متصدی حمل باید آن را به بانک کارگذار تحویل دهد.
- وجه مربوط به اسناد باید توسط فروشنده از بانک دریافت شود.
- اسناد مربوطه باید از سمت بانک کارگذار به بانک گشایش کننده انتقال پیدا کند.
- وجه مربوطه از از بانک گشایش کننده دریافت شده و در نهایت اسناد نیز دریافت می شود.
- یکی از مهم ترین مراحل گردش بارنامه ی زمینی مرحله ی دریافت اصل بارنامه می باشد. در این مرحله اصل بارنامه به نماینده ی شرکت حمل و نقل یا همان اتوبار و باربری تحویل داده می شود.
با توجه به مقررات مربوط به حمل و نقل جاده ای دفترچه ی تیر خریداری شده و با پرداخت شدن عوارض و … محموله ی موجود در وسیله ی نقلی را تضمین می کند. ضمانت محموله توسط اتاق های بازرگانی ارائه می شود. این وظیفه توسط شرکت های حمل نقل بین المللی به اتاق بازرگانی سپرده شده است و در نتیجه ی پرداخت شدن عوارضی و … تمام بارهای موجود در وسیله ی نقلیه تا گمرک مقصد تضمین می شود.
اهمیت وجود بارنامه و استفاده از آن
بارنامه به یک قراردادی گفته می شود که بین فرد ارسال کننده بار و همچنین حمل کننده بار می باشد. بارنامه زمینی یک نوع رسید است که فرد حامل بار داده شده و سرعت رساندن بار به مقصد و عبور از گمرک ها را افزایش می دهد. افرادی که بارنامه را تحویل می گیرند به هیچ عنوان نباید خلاف قوانین عمل کنند زیرا تمام قوانین مندرج شده و امضاء شده است.
به طور کلی لزوم استفاده از بارنامه زمینی را می توان در سه عبارت گفته شده در قسمت زیر خلاصه کرد.
- بارنامه می تواند مهم ترین دلیل مالکیت بار باشد.
- در بارنامه نباید هیچگونه قید و شرطی بیان شده باشد مگر این که قید و شریط بین طرفین به صورت توافقی به امضاء رسیده باشد.
در ایران، بارنامه زمینی دولتی برای حمل کالا به عنوان “مجوز حمل و نقل عمومی” یا به شکل اختصاری “مجوز حمل و نقل” شناخته می‌شود. این مجوز به عنوان یک سند رسمی از طرف مقامات حکومتی صادر می‌شود و به افراد یا شرکت‌های حمل و نقل عمومی اجازه می‌دهد که کالاها را از یک مکان به مکان دیگر در محدوده داخلی کشور حمل کنند.
مهمترین موارد مورد نیاز برای دریافت مجوز حمل و نقل عمومی در ایران شامل موارد زیر می‌شوند:
- تعهدات مالی: برای درخواست مجوز حمل و نقل عمومی، افراد یا شرکت‌ها باید تعهدات مالی به عنوان تضمین ارائه کنند تا در صورت وقوع مشکلات یا حوادث در مسیر حمل و نقل، خسارات مالی تعویض شود.
- شرایط فنی و ایمنی: وسایل نقلیه باید به شرایط فنی و ایمنی مشخصی که توسط مقامات حمل و نقل تعیین می‌شود، پایبند باشند. این شرایط ممکن است شامل بررسی فنی وسیله نقلها، تجهیزات ایمنی، و تأییدیه‌های مرتبط باشد.
- مدارک ثبتی: شرکت‌ها باید مدارک ثبتی معتبر را ارائه دهند تا اثبات کنند که آنها به عنوان شرکت حمل و نقل عمومی در داخل کشور فعالیت دارند.
- بیمه: وسایل نقلیه و حمل و نقل باید بیمه شده باشند تا در صورت وقوع حادثه یا مشکلات، خسارات جبران شود.
- پرداخت هزینه‌های مرتبط با مجوز: برای دریافت مجوز حمل و نقل عمومی، افراد یا شرکت‌ها باید هزینه‌های مرتبط با اخذ مجوز را پرداخت کنند.
مجوز حمل و نقل عمومی از طرف مراجع مرتبط با حمل و نقل و نظام راه‌آهن در ایران صادر می‌شود و به صورت دوره‌ای برای مدت زمان معینی اعتبار دارد. این مجوز برای اجرای حمل و نقل داخلی کالاها و بارهای مختلف به کار می‌رود.
